top of page

Vliegen, vliegen en nog meer vliegen.

Foto van schrijver: Marij ten KloosterMarij ten Klooster

Door: Harold ten Klooster Nee nee, ik heb het niet over de grote ijzeren vogel die ons en onze spullen kan vervoeren. Ik heb het over die beestjes die overal zitten. Maar dan echt óveral. Ik verzin het niet wanneer ik zeg dat ik op het moment dat ik achter de pc kroop om te schrijven onze kleine vriend al op de toetsen zat te wachten. Misschien is hij wel huiverig dat ik hem in een kwaad daglicht zal zetten. Maar dat zal niet gebeuren. Alhoewel ik me ook wel kan ergeren aan het steken van de muggen, zal ik het positief houden wat betreft deze tweevleugelige beestjes.


Want ook deze vliegende bemoeials worden interessant als je er wat langer naar gaat kijken. Eigenlijk is dat met alle dingen wel zo he, wanneer je iets meer aandacht geeft en er in verdiept wordt het leuker, spannender en fascinerender. Zo ook met de vliegen. Een paar dagen gingen voorbij en zomaar – met waarschijnlijk onbewust de vele vliegen nog in mijn achterhoofd – stuitte ik op een brief die ik een jaar geleden schreef aan een goede vriend. Het ging onder andere over de vliegen en de evolutie van hun vleugels. Ik zal hieronder een stukje met je delen.



Augustus 2022

“Goed, ik zat laatst aan tafel met een brandende kaars en uit het niets kwam er zo’n langpootmug als een raket door de brandende kaars heen vliegen. Ik schrok van de kleine flits die het bracht en nog voordat ik kon bedenken wat hij van plan was gebeurde het weer. Ditmaal overleefde hij de crash niet en bleef vreemd genoeg ook nog eens vastzitten schuin op de lange hoge kaars, net onder de vlam. Wat?! Voorheen zou ik de ranzige mug stom vinden. Dit keer bleef ik wat langer staren naar het beestje dat daar zat dood te zijn. Observeren is misschien een beter woord. Geheel toevallig had ik niet lang ervoor namelijk gelezen over rudimentaire vleugels op vliegen, ook wel halters genoemd. En ik zag ze met eigen ogen zitten. Nerd-alert! Zoiets irritants en vies als een langpoot kan dan opeens fascinerend worden haha. Ik zal een stukje citeren uit het boek van Richard Dawkins wat hierover gaat.



“In tegenstelling tot de meeste insecten, die vier vleugels hebben, hebben de vliegen er (zoals hun Latijnse naam Diptera aangeeft) slechts twee. Het tweede paar vleugels is gereduceerd tot een tweetal ‘halters’. Deze bewegen tijdens het vliegend razendsnel op en neer en dienen als minieme gyroscopen. Hoe weten we dat de halters de overblijfselen zijn van vleugels die de voorouders van de vliegen nog wel bezaten? Daarvoor zijn verschillende bewijzen. Ze zitten op precies dezelfde plek op het derde thoraxsegment als waar op het tweede thoraxsegment de echte vleugels zitten (en bij andere insecten op zowel het tweede als het derde). Ze bewegen in hetzelfde achtje als de echte vleugels van een vlieg. Ze doorlopen dezelfde embryologie als echte vleugels en hoewel ze maar klein zijn, kun je, met name gedurende de ontwikkeling, duidelijk zien (tenzij je evolutie ontkent) dat het in hun groei afgeremde vleugels zijn die afstammen van volwaardige voorouderlijke vleugels.[1]




Ja ik weet het, het is nogal specifiek en zoals ik destijds al schreef “nerd-alert!” was ik me er toen al wel van bewust haha. Ik ga in deze blog ook niet verder in op de anatomie van de vlieg maar wil graag delen hoe het is om met wat meer aandacht en een neutrale blik te kijken naar de dingen om je heen. Misschien is het begrip oordeelloos hier wel beter op zijn plek. Vind er nou niet meteen wat van maar kijk eens wat langer naar zo’n irritante mug die na het zoemen eindelijk ergens stil gaat zitten. En zoals ik al zei, bij een langpootmug kun je de halters daadwerkelijk met je eigen ogen zien! Bij de gewone huisvlieg wordt dat moeilijk maar ook daar kun je een momentje pakken. Je hebt ze vast wel eens met hun pootjes tegen elkaar aan zien wrijven. Het lijkt wel op wassen. Sterker nog, het ís wassen! Op die pootjes zitten organen waarmee ze kunnen proeven en ruiken. En deze houden ze graag schoon voor optimaal gebruik. Wel zo handig toch.



Moraal van het verhaal: hoe meer je ergens in verdiept, hoe wonderlijker dingen worden. Laat je verwonderen deze zomermaanden. En als je lekker buiten bent aan genieten van een hapje of drankje en er komt er weer eentje hallo zeggen… dan weet je wat je te doen staat!







[1] Richard Dawkins. The Greatest Show On Earth - The Evidence for Evolution (pp. 316-317) Ned. vertaling Het Grootste Spektakel Ter Wereld - Bewijs voor Evolutie

35 weergaven0 opmerkingen

Recente blogposts

Alles weergeven

Comentários


bottom of page